ارزیابی مقاومت ژنوتیپ‌های لوبیا (Phaseolus vulgaris L.) به ویروس موزائیک خیار (Cucumber mosaic virus: CMV)

به منظور ارزیابی مقاومت برخی از ژنوتیپ‌های لوبیا به بیماری ویروسی موزائیک خیار (CMV) آزمایشی در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی شیراز انجام شد. چهل و نه ژنوتیپ مختلف لوبیا از گروه‌های لوبیا قرمز، لوبیا چیتی و لوبیا سفید در قالب طرح مربع لاتیس با دو تکرار مورد ارزیابی قرار گرفتند. ویروس موردنظر از مزارع لوبیا سبز در شیراز جمع‌آوزی، خالص‌سازی و با آزمون الایزا تائید شد. ویروس خالص شده روی گیاهچه‌های رقم حساس لوبیا تکثیر و به صورت مکانیکی با پودر کاربوراندوم برای آلوده‌سازی ژنوتیپ‌ها مورد استفاده قرار گرفت. در این بررسی درصد آلودگی ظاهری، درصد آلودگی واقعی (با آزمون الایزا) و میزان کلروفیل و سطح برگ ژنوتیپ‌ها اندازه‌گیری شد. بر اساس نتایج به دست آمده از این تحقیق، ژنوتیپ‌های لوبیا قرمز کمترین مقاومت را به این بیماری نشان دادند. همبستگی بالائی بین صفات مورد ارزیابی مشاهده شد که حاکی از تأثیر مثبت ویروس بر دستگاه فتوسنتزی و متعاقب آن تأثیر غیرمستقیم بر درصد آلودگی بود. براساس واکنش به ویروس، ژنوتیپ‌ها به چهار گروه مقاوم، نیمه‌مقاوم، نیمه حساس و حساس گروه‌بندی شدند. ژنوتیپ‌های Dehghan، Cardinal، Ks 41125، Ks 21191، Ks 21414، Ks 31137 و Capsoli به ترتیب بالاترین سطح مقاومت را داشتند.